Grand Seiko ve Taro Tanaka
Kâğıt katlama sanatı origami, mücevherlerin ışığı yansıtan keskin çizgilere sahip parlak yüzeyleri, beyaz huş ağacının dokusu, baharın gelişini müjdeleyen yabani kiraz çiçeklerinin suya düşmesi veya Hotaka Sıradağlarını kaplayan ışıklı bembeyaz kar örtüsü. Bütün bu tanımlar bir saati, Seiko’dan ayrılıp bağımsız bir marka haline getirilen Grand Seiko’nun saatlerinde görülen şeyler ama aynı zamanda benzersiz bir tasarım dilini ve estetik anlayışı da işaret ediyor.
Geçmişi 1881’e kadar uzanan Seiko’nun uzun yıllar bir tasarım bölümü olmadı. Japonya’nın ilk kol saatini 1913’te üreten Seiko’nun ilk tasarım stüdyosu 1956’da kuruldu ancak yenilik veya özgün bir fikir üretimi yapılmıyordu. Seiko yönetimi ilk kez 1959’da bir tasarım bölümü mezunu olan Taro Tanaka’yı işe alınca her şey değişti. Tasarımcı Taro Tanaka sadece Seiko’nun değil Japon saat kültürünün de estetik değerlerini ve yüksek saatçilik kodlarını belirleyen isimdir.
Grand Seiko koleksiyonu başarılarıyla Seiko saatlerinden giderek ayrıştı ve 2017’de ayrı bir marka oldu.
Taro Tanaka bir zincirin en zayıf halkası kadar güçlü olduğunun bilincinde bir tasarımcıydı. Tanaka, saat tasarımına bir mimar gibi bütüncül yaklaşmayı tercih ediyordu. Hedefi hem teknik hem de estetik anlamda İsviçre saat endüstrisinin standartlarını geçmekti. Tanaka bu amaçla 1962’de bir dizi estetik kurallar içeren şirket içi bir “tasarım dilbilgisi kılavuzu” oluşturdu.
Taro Tanaka’nın tasarım anlayışına göre bir saat birkaç kurala göre inşa edilmeliydi. Buna göre kasa, kadran, ibre ve indekslerin tüm yüzeyleri ve açıları, ışığı yansıtacak şekilde ayna benzeri düz yüzeylere ve geometrik hatlara sahip olmalıydı. Bezel (kadranın çerçevesi) de basit ve ışık oyunlarına olanak verici bir şekilde akıcı olmalıydı. Yeni kurallar üretimde kalite standartlarını da yükseltti.
Grand Seiko ve King Seiko saatleri, Taro Tanaka’nın tasarım anlayışının en somut örnekleridir. Seiko’nun iki farklı saat üretim fabrikası vardır. Bu iki fabrika uzun yıllar tatlı bir hırs da içeren bir yarış içinde oldu. Bir anlamda Seiko’nun rakibi yine Seiko’ydu. Daini (King Seiko’nun üretim merkezi) ve Suwa (Grand Seiko’nun üretim merkezi) isimli fabrikalar Seiko’nun geleceğini de belirledi.
Grand Seiko, Seiko’nun dağlık Nagano bölgesindeki Suwa tesislerinde üretilen üst düzey saat yapımcılığının simgesiydi ve markanın en değerli koleksiyonuydu. 18 Aralık 1960’ta, Seiko Suwa fabrikasında ilk Grand Seiko saatlerin üretimine başlandı. 1967’de piyasaya sürülen dönemin en dakik saatlerinden biri olan 44GS tasarımıyla belirlenen standartlar bugün de kullanılmaya devam ediyor. Grand Seiko İsviçre’de diğer saatlerle girdiği kronometrik hassasiyet ölçümünde en yüksek puanları aldı. (Belki de Seiko’nun sıralamada İsviçre saatlerini geçmesi nedeniyle daha sonra yarışmaya son verildi.) 1988’de yılda 10 saniyelik hata payıyla 95GS piyasaya çıktı. Benzeri başarılar nedeniyle Grand Seiko koleksiyonu Seiko saatlerinden giderek ayrıştı ve 2017’de ayrı bir marka oldu.
King Seiko ise Tokyo’nun Kameido bölgesinde 1961’de doğdu. Seiko, King Seiko koleksiyonuyla daha fazla insana ulaşabilmek için uygun fiyatla yüksek kaliteli saatler sunmayı hedefliyordu. Stratejik bir kararla 1975’te Daini Seikosha’nın fabrikasındaki mekanik saat üretim hattının kapatılmasıyla King Seiko’nun üretimine son verildi. Ancak geçtiğimiz yıllarda King Seiko koleksiyonu yeniden canlandırıldı. King Seiko bağımsız olmayacak ama kendine has duruşuyla Seiko saatleri arasında ayrı bir koleksiyonda varlığını sürdürecek.
