Borsada yeni vergi hacmi düşürmesin

Borsadaki işlemlere vergi gelmesi gündemde. Bu vergi hacmi düşürecek boyutta olmamalı. Likiditenin düşmesi Borsa İstanbul’un küresel kulvarda geriye düşmesine neden olabilir

Borsa 13 gündür düşüyor. Oysaki döviz mevduatlarından para çıkışı yaşanıyor ve kurlarda sabit bir seyir var. Risk primi ise 300’ün altında. Enflasyonda en tepe nokta görüldü. Bundan sonra iyileşme süreci başlayacak. Olumlu gelişmelere rağmen peki, borsa neden düşüyor? Kripto varlıklara yönelik yasal düzenleme çalışmaları sürecinde hisse senedi işlemlerine getirilmesi düşünülen vergi düşüşün ana nedeni. Mevcut durumda hisse senetleri stopaja tabi değil. Yani vergi alınmıyor. Stopajın artırılmasının ihtimali dahi yaklaşık iki haftadır borsanın satış dalgasından kurtulamamasına neden oldu.

‘Kazançtan olmayacak’

Borsa İstanbul, gelişmekte olan ülkeler içerisinde en likit borsalardan biri. Bu yönüyle de yabancı yatırımcıların da sürekli radarında yer alıyor. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in açıklamaları takip edildiğinde hisse senedi kazançlarına vergi düşünülmediği anlaşılıyor. Onun yerine yapılan alım satımlar üzerinden bir vergi düşüncesi şimdilerde daha ağır basıyor. Anlaşılan o ki gelecek vergi, işlem vergisi olacak. Bu verginin kendisi kadar oranı da önemli. Borsa İstanbul gelişmekte olan ülkeler arasında alım ve satımın yüksek olduğu bir borsa. Uzun vadeli yatırımcı için işlem vergisi fazla itici gelmese de özellikle günlük işlem yapanlar için ek maliyet anlamına gelecektir. Bu nedenle tartışılan işlem vergisinde günlük işlemleri azaltamayacak bir oranın tespiti önemli.

Hangi senaryoda ne olur?

Yüksek işlem vergisi gelirse…

■ Yüksek işlem vergisi işlem maliyetlerini artırır.

■ Hacmi düşürür.

■ Likiditeyi zayıflatır.

■ Oynaklığı artırır.

■ Günlük işlem yapan yatırımcıyı soğutur.

■ Alternatif arayışlara yöneltir.

İşlem vergisi düşük olursa…

■ İşlem yapan için sembolik nitelikte görülür.

■ Basit olur.

■ Anlaşılır olur.

■ Yatırımcıyı rahatsız etmez.

■ Hisse senetleri de vergiye tabi olur.

■ Borsada uzun vadeli yatırıma teşvik edici olur.

İşlemden vergi alınmaz ise…

■ Borsa İstanbul gelişmekte olan ülkeler içerisinde hacimde önde olmaya devam eder.

■ Yatırımcılar için sık işlem yapmanın ve hareketliliğin göstergesi olur.

■ Likidite yüksek olur.

■ Oynaklıklar dengelenir.

■ Kısa vadede kurumların kazançları yüksek olmaya devam eder.

■ Yatırım seçenekleri arasında borsa güçlü kalmayı sürdürür.

5 TL’lik madeni para tedavülde

Resmi Gazete’de, 5 lira değerindeki madeni paraların tedavüle çıkarılmasına ilişkin tebliğ yayımlandı. Paraların ön yüz deseni, dış halkada 8 köşeli Selçuklu yıldızı motifi ve bu motifin dış kontörünün tekrarı kullanılarak derinlik oluşturuldu. Ön yüzde halka ve göbeğin birleşim yerinde ay yıldız, ortada ‘Türkiye Yüzyılı’ logosu yer alıyor. Arka yüz deseninde ise Cumhuriyet’in Kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün rölyefi ve çevresinde de ‘Türkiye Cumhuriyeti’ yazısı bulunuyor.

Fed cephesinde neler oluyor?

ABD Merkez Bankası’nın (Fed) gelecek hafta yapacağı faiz toplantısı öncesinde piyasaların odaklandığı son önemli veri olan tarım dışı istihdam, ekonomistlerin tahminlerinin üzerinde geldi. ABD Çalışma İstatistikleri Bürosu tarafından açıklanan verilere göre, mayıs ayında tarım dışı istihdam 272 bin artış gösterdi. Analistlerin beklentisi istihdamda 190 bin artış olacağı yönündeydi. Tarım dışı istihdam artışı mart ayı için 315 binden 310 bine, nisan ayı için 175 binden 165 bine revize edildi.

JP Morgan Fed’den ilk faiz indirimi beklentisini temmuzdan kasıma aldı. ABD tarım dışı istihdam verisi sonrası piyasa katılımcıları Fed’in eylülde faiz indirimine gitmesi olasılığını yüzde 70’ten yüzde 55’e çektiler. Fed, faiz kararını 12 Haziran Çarşamba günü açıklayacak. Piyasalar bu toplantıda Fed’den değişiklik beklemiyor.

Spor endeksi hareketli

■ Borsada bir haftada yüzde 2.5 düşüş yaşandı. Halka arz hisseleri yüzde 3.63 oranında geriledi. BIST 30 Endeksi yüzde 3.29 geriledi. BIST 50-30 hisseleri yüzde 0.55 oranında artış gösterdi. Haftalık bazda en fazla yükseliş BIST Spor Endeksi’nde yaşandı. Sigorta Endeksi yüzde 4.97 oranında değer kazandı. Gıdada yükseliş yüzde 3.52 oldu.

Dövizde sınırlı yükseliş

■ Geçtiğimiz hafta döviz kurlarında sınırlı artış görüldü. Dolar yüzde 0.44 oranında yükselerek 32.36 TL seviyesinde kapandı. Benzer şekilde Euro da yüzde 0.39 oranında değer kazanarak 35.08 TL’ye yükseldi. Kurlarda yatay ve sıkışık seyir devam ediyor.

Risk primi düşüşünü sürdürüyor

■ Türkiye’nin beş yıllık kredi risk primi 258,37 seviyesine geriledi. Risk priminde gerileme sürüyor. Risk priminin 100-150 bandına gerilemesi yabancıların Borsa İstanbul ve TL varlıklara ilgi göstermesine neden olacak.