Çin ile büyük iş birliği atağı

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan 3 gün süren Çin ziyareti sırasında Pekin’de ÇKP Merkez Komitesi Politbüro Üyesi ve Siyasi ve Hukuki İşler Komisyonu Başkanı Çen Vençing, Devlet Başkan Yardımcısı Han Zheng ve Dışişleri Bakanı Wang Yi ile görüştü. Urumçi’de de Sincan Uygur Özerk Bölgesi (SUÖB) Parti Sekreteri Ma Xingrui ve SUÖB Valisi Erkin Tuniyaz ile biraraya geldi. Ziyarette, ekonomik konular, küresel gelişmeler ile Uygur Türkleri başlıkları öne çıktı. Fidan, temasları sırasında Türkiye aleyhine olan ticaret açığını kapatma konusunda muhataplarına somut önerilerde bulundu. Fidan bu çerçevede özetle şu mesajları verdi:

‘Yatırım bekliyoruz’

“Çin Asya’da birinci, dünyada üçüncü büyük ticaret ortağımız. Türkiye’nin aleyhine seyreden ticaret açığını azaltmak istiyoruz. Çin’in özellikle tarım ve gıda ürünlerimizden daha fazla ithalat yapmasını bekliyoruz. Çin’den daha fazla turistin ülkemize seyahatinin teşvik edilmesini arzu ediyoruz. Çin’le nükleer dahil enerji konusunda işbirliği yapmak istiyoruz. Çinli şirketlerin Türkiye’ye doğrudan yatırımlarının teşvik edilmesini bekliyoruz (Çin’in Türkiye’deki yatırımlarının tutarı 5.1 milyar Dolar. Uluslararası yatırımlarının toplamı ise 1.3 trilyon Dolar.) Orta Koridor ile Kuşak ve Yol Girişimlerinin uyumlaştırılması konusunda daha fazla çaba harcamalıyız.”

Tek Çin politikası

Filistin konusunda hem Türkiye hem Çin, Gazze’de bir an önce ateşkes ilan edilmesini, iki devletli, başkenti Doğu Kudüs olan, 1967 sınırları temelinde bir barış sağlanmasını istiyor. Fidan, Çin devlet kanalı CCTV’ye yaptığı değerlendirmede, “Bu sürece paralel olarak bizim uluslararası toplum olarak hiç beklemeden iki devletli çözümü hayata geçirmemiz gerekiyor” dedi. Turizm, enerji, nükleer enerji ve kıymetli madenlerin değerlendirilmesi hususunda ilgili teknolojilere ilişkin ciddi ortaklık potansiyelinin olduğuna işaret eden Fidan, “Özellikle bağlantısallık konuları, connectivity meselesi de fevkalade önemli” değerlendirmesinde bulundu. Fidan “Asya-Pasifik’teki gelişmeleri yakından izliyoruz. Tayvan konusundaki tutumumuz belli: Tek Çin politikası izliyoruz” mesajını da verdi.

Uygur Türkleri hassasiyeti

Fidan, Uygur Türkleri konusunda Türkiye’nin görüşlerini Pekin’de ve Sincan’da samimiyet ve açıklıkla Çin makamlarına anlattı. Fidan, özetle şu mesajları verdi: “Çin’in egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı duyuyoruz. Aynı zamanda; etnik, dinî ve kültürel bağlara sahip olduğumuz Uygur Türkleri bizim için çok önemli. Uygur Türklerinin kültürel haklarının korunması ve değerlerini yaşaması konusunda Türk dünyasının ve İslam dünyasının hassasiyetlerini biliyorsunuz. Bu hassasiyetlerin giderilmesi ve bunu ortaya çıkaran nedenlerin ortadan kalkması, herkes bakımından büyük fayda sağlayacaktır..”